Odpowiedzialność członka zarządu w hiszpańskiej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (sociedad de responsabilidad limitada o sociedad limitada)

odpowiedzialnosc czlonka zarzadu hiszpania spolka z ograniczona odpowiedzialnoscia

Członkiem zarządu jest osoba, która poprzez działanie w imieniu spółki ma za zadanie zapewnić jej prawidłowe funkcjonowanie. Ponadto jest odpowiedzialna za reprezentację spółki. Wspólnicy spółki, jeśli nie wchodzą w skład zarządu, nie ponoszą odpowiedzialności ponad wniesione przez nich wkłady, możliwa jest natomiast odpowiedzialność członka zarządu w hiszpańskiej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością – przy zaistnieniu wskazanych w ustawie warunków.

Odpowiedzialność członka zarządu uregulowana została w Ustawie o spółkach kapitałowych (La Ley de Sociedades de Capital), którą w 2014 roku znowelizowano, zaostrzając tym samym zakres odpowiedzialności.

Ustawa przewiduje odpowiedzialność członków zarządu działających w imieniu spółki oraz reprezentujących spółkę poprzez wykonywanie obowiązków przewidzianych w art. 225 i kolejnych. Podstawowym obowiązkiem członka zarządu jest rzetelne wykonywanie powierzonych mu zadań, co oznacza, że powinien dokładać należytej staranności przy dokonywaniu wszelkich czynności, a także działać w dobrej wierze, mieć na względzie interes spółki i nie przekraczać zakresu powierzonej mu funkcji.

Ponadto członek zarządu ma obowiązek lojalności oraz związany z tym obowiązek powstrzymywania się od udziału w podejmowaniu decyzji w sytuacji, w której występuje konflikt interesów. Przepisy dotyczące nakazu pozostawania lojalnym mają charakter imperatywny, a wszelkie postanowienia sprzeczne lub ograniczające zakres tego obowiązku są nieważne.
Warto podkreślić, że odpowiedzialność ponoszą zarówno członkowie zarządu w ścisłym znaczeniu tego słowa, jak i osoby, które de facto działają jak członkowie zarządu (administradores de hecho), podejmując decyzje pomimo, że nie posiadają statusu członka zarządu. Taką osobą może być np. członek zarządu, którego kadencja wygasła, dyrektor generalny lub pełnomocnik.

Forma odpowiedzialności członków zarządu

Odpowiedzialność członków zarządu ma charakter solidarny, to znaczy, że każdy z nich może zostać pociągnięty do odpowiedzialności, chyba, że członek zarządu udowodni, że nie brał udziału w podejmowaniu czynności, nie wiedział o dokonaniu czynności przez zarząd lub wiedząc próbował uniknąć szkody lub wyraźnie sprzeciwił się dokonaniu czynności, która spowodowała szkodę. Członkowie zarządu odpowiadają majątkiem osobistym.

Rodzaje odpowiedzialności

Wskazuje się różne rodzaje odpowiedzialności członków zarządu w zależności od charakteru stanowiska oraz czynności jakie podejmują.

1. Odpowiedzialność za szkody (responsabilidad por daños)

Uregulowana została w art. 1902 hiszpańskiego kodeksu cywilnego oraz art. 236 i kolejnych Ustawy o spółkach kapitałowych. Członkowie zarządu odpowiadają przed spółką, wspólnikami oraz wierzycielami spółki za szkodę wyrządzoną poprzez swoje działanie lub zaniechanie działań, które są sprzeczne z przepisami prawa, postanowieniami statutowymi lub zostały dokonane z naruszeniem obowiązków związanych z piastowaniem danego stanowiska, gdy ponoszą winę lub działali z zamiarem wyrządzenia szkody. Domniemywa się winę, jeśli czyn był sprzeczny z prawem lub umową spółki, chyba, że udowodniono inaczej.

2. Odpowiedzialność za zobowiązania (responsabilidad por deudas)

Uregulowana została w art. 367 Ustawy o spółkach kapitałowych, który ma na celu ochronę wierzycieli spółki. Członkowie zarządu mają obowiązek zwołania walnego zgromadzenia w celu rozwiązania spółki, jeżeli okaże się niewypłacalna. W razie niedopełnienia tego obowiązku w ciągu 2 miesięcy, członkowie zarządu ponoszą odpowiedzialność solidarną za długi spółki, które powstały już po wystąpieniu prawnej przyczyny rozwiązania spółki. Powództwo może być wszczęte przez wierzycieli spółki, których wierzytelność powstała już po wystąpieniu prawnej przyczyny rozwiązania spółki i nie została zaspokojona ze względu na to, że członkowie zarządu nie podjęli w terminie odpowiednich kroków w celu rozwiązania spółki.

3. Odpowiedzialność karna (responsabilidad por delitos)

Uregulowana została w art. 31 hiszpańskiego kodeksu karnego. Członek zarządu spółki, działający w jej imieniu lub reprezentujący spółkę może także ponosić odpowiedzialność karną, gdy dopuścił się przestępstwa w związku z wykonywaną funkcją lub wykorzystując swoją pozycję w spółce. Ponadto na członkach zarządu ciąży obowiązek egzekwowania przestrzegania prawa w spółce, a zatem mogą ponosić odpowiedzialność w przypadku niezastosowania odpowiednich środków mających na celu udaremnienie popełnienia przestępstwa.

Kto ma legitymację do wytoczenia powództwa cywilnego?

Odpowiedzialności można dochodzić na dwa sposoby. Powództwo przeciwko członkowi zarządu może być wszczęte zarówno przez konkretnego wspólnika lub osobę trzecią, która poniosła szkodę (acción individual) lub przez spółkę (acción social).
Powództwo może zostać wszczęte przez konkretnego wspólnika lub osobę trzecią, które poniosły szkodę w wyniku działania lub zaniechania członka zarządu (acción individual) i jest roszczeniem odszkodowawczym. Aby powództwo zostało uznane szkoda musi być wyrządzona bezpośrednio osobie trzeciej (lub wspólnikowi) na skutek działania z naruszeniem normy i sprzecznego z prawem, z zamiarem dokonania szkody lub w wyniku niedbałości. Ponadto musi istnieć związek przyczynowy między zachowaniem członka zarządu, a powstałą szkodą.

Z kolei spółka może wytoczyć powództwo w przypadku, gdy szkoda została wyrządzona bezpośrednio spółce (acción social). Legitymację do wytoczenia powództwa ma spółka, ale subsydiarnie możliwość taką mają także wspólnicy i osoby trzecie.
Wytoczenie powództwa przez spółkę wymaga uprzedniej zgody walnego zgromadzenia (la junta general) zwołanego na wniosek dowolnego wspólnika i nawet jeśli nie zostało to przewidziane w porządku obrad. Statut nie może w tym celu ustanawiać innej większości niż zwykła. Ponadto walne zgromadzenie może w dowolnym momencie odmówić wytoczenia powództwa, o ile nie sprzeciwią się temu wspólnicy reprezentujący co najmniej 5% kapitału. Członkowie zarządu mogą wówczas zostać również pozbawieni stanowiska.

Legitymację do wytoczenia powództwa w interesie spółki ma wspólnik lub wspólnicy, którzy posiadają większość pozwalającą na zwołanie walnego zgromadzenia w przypadkach, gdy członkowie zarządu nie zwołali walnego zgromadzenia mimo wniosku, a także gdy w ciągu miesiąca od podjęcia uchwały nie odbyło się walne zgromadzenie lub gdy opowiedziano się przeciwko poddaniu członka odpowiedzialności. Ponadto, jeśli członek zarządu działał z naruszeniem obowiązku lojalności, wspólnicy mogą pozwać go bezpośrednio, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody walnego zgromadzenia.
Zasadą jest, że za szkodę wyrządzoną wierzycielom odpowiada spółka, jednak w sytuacji, gdy ani spółka ani wspólnicy nie wytoczyli powództwa przeciwko członkowi zarządu, a majątek spółki nie jest wystarczający, by zaspokoić roszczenie wierzyciela to może on wnieść pozew przeciwko członkowi spółki.

Zwolnienie z odpowiedzialności

Członek zarządu może uchylić się od odpowiedzialności, jeżeli udowodni, że nie ponosi winy lub że nie wystąpiły przesłanki umożliwiające pociągnięcie go do odpowiedzialności. Ustawodawca nawiązuje także do amerykańskiej zasady business judgement rule, czyli wyłączeniu odpowiedzialności członka zarządu za decyzje obarczone ryzykiem gospodarczym, jeżeli zostały podjęte na podstawie rzetelnie zgromadzonych informacji i przy racjonalnym założeniu, że działa w dobrej wierze i w interesie spółki. Wygaśnięcie kadencji lub rezygnacja ze stanowiska nie zwalnia członka zarządu z odpowiedzialności za działanie, którego dopuścił się obejmując stanowisko.

Przedawnienie roszczenia

Zgodnie z art. 241 Ustawy o spółkach kapitałowych, powództwo przeciwko członkowi zarządu powinno zostać wytoczone w ciągu 4 lat od dnia, gdy zaistniała taka możliwość. Czteroletni termin przedawnienia dotyczy zarówno acción individual jak i acción social. Po upływie 4 lat nastąpi przedawnienie roszczenia, w związku z czym, spółka, wspólnicy ani wierzyciele nie będą mogli już wytoczyć powództwa przeciwko członkowi zarządu.

 

Jeśli szukasz wsparcia prawnego z zakresu prawa spółek w Hiszpanii, to skontaktuj się z hiszpańskim adwokatem:

(+48) 607 076 203

(+34) 644 980 290

office@wachandwach.com

Negocjacje